ADA

Çevresi kamuya ait cadde, sokak, yol, kanal, ark, dere, göl, deniz gibi doðal ve/veya yapay sýnýrlarla ve/veya kadastro çalýþma alaný sýnýrý ile ve/veya Devlet Demir Yollarý arazisi ile çevrili parseller topluluðuna ada denir.

ANA GAYRÝMENKUL

Kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütününe ana gayrimenkul denir.

ANA YAPI

Ana gayrýmenkulün,  esas yapý kýsmýna ana yapý denir.

AÝLE KONUTU ÞERHÝ

Aile konutu, ailenin devamlý olarak ikametine ayrýlan konuttur.  Medeni Kanunun 19. maddesinde aile konutunun bulunduðu yere "yerleþim yeri" adý verilmiþtir. Buna göre, yerleþim yeri, bir ailenin sürekli kalmak niyetiyle oturduðu yerdir. 

AKÝTLÝ ÝÞLEMLER

Satýþ, baðýþ, taksim, ölünceye kadar bakma akdi, ipotek ve irtifak haklarý gibi, Tapu Sicil Müdürlüðünde yapýlan iþlemlerdir. Akitli iþlemlerde Resmi Senet düzenlenir.

AKÝTSÝZ ÝÞLEMLER

Ayni haklarýn kurulmasý ve devri ile ilgili olmayan kiþisel haklarýn þerhi, terkin, düzeltme, deðiþiklik, ayýrma, birleþtirme, mirasýn intikali gibi hak sahibinin veya malikin tek taraflý iradesi ile Tapu Sicil Müdürlüðünde yapýlan iþlemlerdir. Akitsiz iþlemler için resmi senet yerine Tescil Ýstem Belgesi düzenlenir.

APLÝKASYON (YER GÖSTERME)

Kadastro paftalarýndaki parsel köþe noktalarýnýn, yani parselin sýnýrlarýnýn zeminde gösterilmesidir.

ARAZÝ

Sýnýrlarý, yüzölçümü ve niteliði yeterli vasýtalarla belirlenmiþ, yatay ve düþey sýnýrlarý bulunan zemin parçasýdýr.

ARSA

Belediye ve mücavir alan sýnýrlarý veya köy yerleþik alanlarýnda yapýlan planlarla iskan sahasý olarak ayrýlmýþ yerlerde bulunan arazi parçalarýna arsa denir.

ARSA PAYI

Kat irtifaký veya kat mülkiyeti kurulmuþ binalarda her bir baðýmsýz bölüme tahsis edilmiþ zemindeki ortak mülkiyet payýna arsa payý denir.

BAÐIMSIZ BÖLÜM

Kat mülkiyeti veya kat irtifaký kurulmuþ yerlerde, ana gayrimenkulün;  ayrý ayrý ve baþlý baþýna kullanýlmaya elveriþli olan ve her biri kat mülkiyeti kütüðünde ayrý bir sayfaya tescil edilen konut, dükkan, maðaza gibi baðýmsýz mülkiyete konu bölümlerine baðýmsýz bölüm denir.

CÝNS DEÐÝÞÝKLÝÐÝ

Bir gayrýmenkulün cinsinin yapýsýz iken yapýlý veya yapýlý iken yapýsýz hale, bað, bahçe ve benzeri iken arsa ve arazi, arsa ve arazi veya yapýlý iken bað, bahçe ve benzeri duruma dönüþtürmek için paftasýnda ve tapu sicilinde yapýlan iþlemdir. Bir diðer deyiþ ile, tapu kütüðünde kayýtlý bir taþýnmazýn niteliðinin deðiþtirilerek bir baþka nitelikte tapu kütüðüne tescil edilmesidir.  Uygulamada sýkça karþýlaþýlan cins tashihi iþlemleri, arsa veya araziler üzerine yeni bina inþa edilmesi veya mevcut binanýn yýkýlarak arsa haline dönüþtürülmesi þeklinde görülmektedir.

ÇAP

Kadastro görmüþ ve tapu sicilinde kaydý bulunan tüm taþýnmazlarýn plan örneklerine çap denir. Çap bir parselin komþu parsellerle plan sýnýr doðrultularýný içindeki veya sýnýrlarýndaki doðal, yapay tesisleri ve parsele ait bilgileri içeren bir belgedir.

DEVRE MÜLK

Mesken olarak kullanýlmaya elveriþli bir yapý veya baðýmsýz bölümün, ortak maliklerinden her biri lehine bu yapý veya baðýmsýz bölümden yýlýn belli dönemlerinde, devreler halinde müþterek mülkiyet payýna baðlý olarak yararlanýlmak üzere kurulan bir irtifak hakkýdýr.

DEVRE TATÝL

Mülkiyet payýna baðlý olmayarak, genelde turizm bölgelerinde belli tarihlerde tatil yapmak hakkýdýr. Devre tatil hakký tapu siciliyle ilgisi yoktur, ayni bir hak olmayýp þahsi bir haktýr.

DÜZELTME

Düzeltme, tapu kütüðüne yanlýþ yazýlmýþ bir kaydýn gerçeðe ve/veya belgelere uygun olarak düzeltilmesi iþlemidir.

Uygulamada yanlýþ veya eksik yazýmlar genellikle malikin adý, soyadý, baba adý, cinsiyeti, payý, tarih ve yevmiye numarasý, taþýnmazýn yüzölçümü gibi hususlarda yapýlmaktadýr. Ýlgililerinin istemi halinde,  belgesine aykýrý bu tür yanlýþlýklar tapu sicil müdürlüðünce düzeltilebilir.

Ayrýca, kütük, yevmiye defteri ve yardýmcý sicillerde belgesine aykýrý olarak basit yazým hatasý yapýldýðýnýn tespit edilmesi halinde müdür tarafýndan, nedeni düzeltmeler sicilinde açýklanarak re’sen düzeltme yapýlmasýna imkan tanýnmýþtýr.

FERAÐ VERME

Gayrimenkul malikinin mülkiyet hakkýný devretmek veya üzerinde baþkasý lehine bir hak kurmak amacýyla tapu sicil müdürlüðüne gelip, düzenlenen resmi senedi imzalayarak baþkasý lehine tescilini istemesi eylemidir.

FBK

Ýpoteklerin tescilinde kullanýlan fekki (terkini) bildirilinceye kadar anlamýna gelen kýsaltmadýr. Alacaklýnýn terkin istemi üzerine ipotek sicilden terkin edilir. Üç ay, bir yýl gibi süreli ipoteklerde de sürenin bitiminde ipotek müdürlükçe kendiliðinden terkin edilmemekte yine alacaklýnýn talebi aranmaktadýr.

GAYRÝMENKUL

Arazi, arsa, baðýmsýz bölüm gibi bir yerden bir yere taþýnamayan, yerinde sabit duran þeylerdir. Gayrimenkul kayýtlarý kadastro gören yerlerde tapu sicilinde tutulmaktadýr. Tapusu olmayan gayrimenkullerin devri zilyetlik hükümlerine göre harici senet veya noterde yapýlmaktadýr.

GAYRIMENKUL SATIÞ VAADÝ SÖZLEÞMESÝ

Bir tarafa, bir gayrimenkulün satýþýnýn yapýlmasýný isteme hakkýný veren bir sözleþmedir.

GECEKONDU

Ýmar ve yapý iþlerini düzenleyen mevzuata ve genel hükümlere baðlý kalýnmaksýzýn, kendisine ait olmayan arazi veya arsalar üzerinde sahibinin rýzasý alýnmadan yapýlan izinsiz yapýlara gecekondu denilmektedir.

GEÇÝT HAKKI

Bir taþýnmaz üzerinden diðer bir taþýnmaz sahibinin geçebilmesi için kurulan ayni bir hak olup, bu hak tapu kütüðüne yazým ile hüküm ifade eder.

ÝMAR PARSELÝ 

Ýmar adalarý içerisindeki kadastro parsellerinin imar mevzuatý ve imar planý esaslarýna göre düzenlenmiþ þeklidir.

ÝRTÝFAK HAKKI

Sahibine hakkýn konusu taþýnmaz üzerinde bir kullanma ve yararlanma yetkisi veren sýnýrlý ayni haklarýn genel adýdýr. Örneðin, intifa, sükna, geçit, kaynak, üst  hakký.

ÝFRAZ (AYIRMA)

Tapu kütüðüne kayýtlý tek bir parça olan taþýnmazýn, birden fazla parçaya, parsele  ayrýlmasýdýr. Ýfraz iþlemleri belediye encümeni kararý veya il idare kurulunun olumlu kararý üzerine kadastro müdürlükleri tescil bildirimi düzenleyerek tapuya intikal ettirilir. Ýþlemin bitimini takiben ayrýlan parçalara ayrý ayrý parsel numaralarý verilir.

ÝNTÝFA HAKKI

Bir maldan tamamýyla yararlanma, onu kullanma hakkýdýr.

ÝPOTEK

Temin edilen bir kredi veya doðmasý muhtemel bir borca güvence olarak bir gayrimenkul gösterilmesi halinde borç miktarý kadar alacaðýn, varsa faizi ile beraber taþýnmazýn tapu kütüðünün ilgili sütununa tescili iþlemidir.

ÝPOTEKLÝ BORC SENEDÝ

Þahsi bir alacak için, resmi senede dayalý olarak tapu siciline tescil ile kurulan ve kýymetli evrak olarak tedavül kabiliyeti olan gayrimenkul rehin senedidir.

ÝÞTÝRA HAKKI

Bir taþýnmaz malý belli bir bedelle, belli bir süre içinde malikinden satýn alabilmek hakkýdýr. Bu niteliði ile satýþ vaadine benzer, sözleþme noterce düzenlenir tapu kütüðüne þerh edilir.

ÝÞTÝRAKIN BOZULMASI

Ýþtirak (elbirliði) halinde kayýtlý taþýnmaz mallarda iþtirak (elbirliði) halinin bozularak müþterek mülkiyet (hissedarlýk) esasýna geçilmesi iþlemidir. Bunun için tüm iþtirakçilerin veya temsilcilerinin istemi ya da bu yönde bir mahkeme kararýnýn getirilmesi gerekir.

ÝZALE-Ý ÞUYU

Taþýnmaza ortak mülkiyet olarak sahip olan hissedarlarýn mallarýnýn aynen taksim edilmesi veya mahkemece satýlarak bedellerinin hissedarlar arasýnda paylarý nispetinde paylaþtýrýlmasýna izale-i þuyu denir. Ortak malýn taksimi mümkün olmuyor ise mahkemece satýlarak bedel paylaþtýrýlýr.

KAYNAK HAKKI

Baþkasýnýn arazisinden kaynaklanan sudan yararlanma hakkýdýr.

KURU MÜLKÝYET

Mülkiyet; kuru mülkiyet ve intifa hakký olmak üzere ikiye ayrýlýr. Taþýnmazýn üzerinde kullanma ve ondan yararlanma hakký bulunmadan o taþýnmaza sahip olmak demektir. Kuru mülkiyete çýplak mülkiyet de denir. Kuru mülkiyet sahibi taþýnmazý kiraya veremez. Ýntifa hakký sahibi kiraya verebilir.

KAT MÜLKÝYETÝ

Baðýmsýz bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkýna kat mülkiyeti denir.

KAT MALÝKÝ

Kat mülkiyeti hakkýna sahip olanlara Kat Maliki denir.

MÜÞTEREK MÜLKÝYET

Birden fazla kiþinin bir þey üzerindeki mülkiyet haklarý müþterek mülkiyettir. Müþterek mülkiyette hissedarlarýn belli paylarý  olup, her paydaþ kendi payý üzerinde malikin sahip olduðu hak ve yükümlülükleri haizdir. Müþterek mülkiyette pay sahiplerinin þüfa hakký (öncelikli alým hakký) mevcuttur.

ÝÞTÝRAK HALÝNDE MÜLKÝYET

Birden çok kiþinin aralarýnda daha önceden mevcut olan þahsi bir baðý veya ortaklýk münasebetinin doðurduðu ortak bir mülkiyettir. Örneðin karý koca arasýndaki mal ortaklýðý.

KAT ÝRTÝFAKI

Bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere yapýlacak veya yapýlmakta olan bir veya birden çok yapýnýn baðýmsýz bölümleri için o arsanýn maliki veya ortak malikleri tarafýndan kurulan irtifak hakkýna Kat Ýrtifaký denir.

KAT ÝRTÝFAKI SAHÝBÝ

Kat irtifaký hakkýna sahip olanlara Kat Ýrtifak Sahibi denir.

KADASTRO

Taþýnmaz mallarýn sýnýrlarýnýn arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumlarýnýn ve üzerindeki haklarýn tespit edilmesi iþlemine kadastro denir.

KADASTRO MÜDÜRLÜÐÜ

Memleketin kadastral topografik haritasýna dayalý olarak taþýnmaz mallarýn sýnýrlarýný arazi ve harita üzerinde belirterek hukuki durumlarýný tespit etmek ve bu suretle tapu sicilini kurmak, ve harita üzerindeki fenni deðiþiklikleri takip etmekle görevli kamu idaresidir.

KANUNÝ ÝPOTEK

Kurulmasý bir kanun hükmü tarafýndan öngörülmüþ ipoteðe Kanuni Ýpotek denir.

KÜTÜK

Arazi, baðýmsýz bölüm, müstakil ve daimi irtifaklar ile bunlarýn üzerinde kurulabilen haklarýn yazýldýðý büyük boy defterlere kütük denir. Tapu kütüðü, kat mülkiyeti kütüðü gibi.

KAMULAÞTIRMA 

Devlet veya diðer kamu tüzel kiþilerinin kamu yararýnýn gerektirdiði durumlarda karþýlýklarýný peþin ödemek þartýyla özel mülkiyette bulunan taþýnmaz  mallarýn tamamýna veya bir kýsmýna el konulmasý iþlemidir.

KADASTRO PARSELÝ

Kadastro yapýldýðý zaman kadastro adalarý içinde bulunan mülkiyeti tescilli parseldir.

MÜCAVÝR ALAN

Ýmar mevzuatý bakýmýndan belediyelerin kontrol ve sorumluluðu altýna verilmiþ olan alanlardýr. Mücavir alan sýnýrlarý belediye meclisi veya il idare kurulu kararý ile belirlenir ve bakanlýkça onaylanýr.

MEVKÝÝ

Köylerde bulunan arazilerin o köy halkýnca verilen mahalli isimlere göre bulunduðu yerdir. Mevkii isimleri de tapu kütüðüne kadastro sýrasýnda kaydedilir.

MEVZÝ ÝMAR PLANI

Mevcut imar planý sýnýrlarý dýþýnda olup,  bu planla bütünleþmeyen bir konumdaki alanlar üzerinde, ancak plan ilkesine uygun olarak  konut, sanayi, turizm, ulaþým vb. tesisler için hazýrlanan ve sosyal ve teknik alt yapý gereksinimleri kendi bünyesinde saðlanmýþ olan plandýr.

MERA

Bir veya birkaç köy veya beldenin hayvanlarýný otlatmalarý veya otundan yararlanmalarý için tahsis edilen veya eskiden beri bu amaçla kullanýlagelen arazidir. Tapu kütüðüne deðil, kamu orta mallarý siciline tescil edilir. Mera vasfý deðiþmedikçe, özel mülkiyete konu olmaz, zamanaþýmý ile kazanýlamaz.

MÝRAS PAYININ DEVRÝ

Miras payýnýn devri (temliki), iþtirak (el birliði) halinde bulunan mirasçýlardan birinin miras payýný, iþtirak(el birliði) bozulmadan diðer bir mirasçý veya mirasçýlara devretmesi demektir. Bu devir bedelli ise satýþ, bedelsiz ise baðýþ gibi deðerlendirilir.

Ýþtirak (el birliði) hali bozulmadan miras payýnýn iþtirake dahil olmayan üçüncü kiþilere devri yasaktýr. Sadece mirasçýlara devri mümkündür.

Bir mirasçý,  diðer bir veya birkaç mirasçýya veya tüm mirasçýlara payýný dilediði oranlarda devredebilir. 
 
 Miras payýnýn devri için kural olarak tapu sicil müdürlüðünde resmi senet düzenlenir. Ancak bunun noterde düzenlenmesi de mümkündür.

Miras payýnýn devri bedelli ise satýþ suretiyle devir, bedelsiz ise baðýþ suretiyle devir sayýlýr. Ölünceye kadar bakma karþýlýðý da miras payýnýn diðer bir mirasçýya devir edilmesi mümkündür.

Verasette iþtirakli olarak kayýtlý olan bir yerde iþtirakçilerin tümü içlerinden bir iþtirakçiye bu taþýnmaz maldaki kanuni hak ve hisselerin tamamýný devrediyor ve sonuçta tek bir malik mal sahibi oluyor ise bu iþlemin metninde "kanuni hak ve hisselerinin tamamýný pay temliki suretiyle devrettiði" ibaresi kullanýlmayarak "kanuni hak ve hisselerinin tamamýný sattýklarý" ibaresi kullanýlýr. Yani yapýlan iþlem pay temliki deðil, satýþ ve hisse birleþtirme iþlemidir.

MÝRASIN ÝNTÝKALÝ

Elbirliði (Ýþtirak) Halinde

Tapu sicilinde kayýtlý malikin ölümü halinde, miras hakkýnýn mahkemeden alýnmýþ veraset senedinde belirtilen mirasçýlar adýna Medeni Kanunun hükümlerine göre tescili iþlemine mirasýn intikali denir. Bunun için tüm mirasçýlarýn istemine gerek olmayýp, bir tek mirasçý da iþtirak halinde intikal iþlemini yaptýrabilir. Veraset ve intikal vergisi iliþik kesme belgesi mirasýn intikali için gerekmemekle beraber, (Beyanlar hanesine veraset ve intikal vergi iliþiðinin kesilmediði intikalin tarih ve yevmiye numarasý ile belirtme yapýlýr) intikalin tescilinden sonra taþýnmazýn devri veya üzerinde ayni bir hak kurabilmesi için iliþik kesme belgesinin vergi dairesinden alýnarak tapu sicil müdürlüðüne getirilmiþ olmasý aranýr.

Paylý (Müþterek) Mülkiyet Olarak

Mahkemeden alýnmýþ veraset belgesi ile malikin adýna kayýtlý taþýnmaz malýn, kanuni mirasçýlarý adýna kanuni miras paylarý oranýnda hissedarlýk esasýna göre intikal yoluyla tescili iþlemidir. Mirasýn doðrudan doðruya paylý mülkiyet (hissedarlýk) esasýna göre tescili için tüm mirasçýlarýn veya yetkili vekillerinin iþtirak halini (elbirliðini) bozduklarýna dair istemi olmasý veya bu yönde bir mahkeme kararý getirilmesi gerekir. Bunun yanýnda veraset belgesinde açýkça iþtirak halinin bozularak müþterek mülkiyet veya hissedarlýk esasýna geçildiði yazýlý ise tek mirasçýnýn istemi ile doðrudan müþterek mülkiyet esasýna göre intikal yapýlabilir. Ayrýca veraset ve intikal vergisinin tahakkuk ve tahsili  için iþlemden sonra en geç 15 gün içinde vergi dairesine bildirimde bulunulmalýdýr. 

Mirasýn intikali için veraset intikal vergisinin yatýrýlmýþ olmasý aranmaz. (Beyanlar hanesine veraset ve intikal vergi iliþiðinin kesilmediði intikalin tarih ve yevmiye numarasý ile belirtme yapýlýr)

MÝRASIN TAKSÝMÝ

Miras taksimi noter tarafýndan yapýlmýþ ise, sözleþme; mirasçýlar arasýnda yazýlý olarak yapýlmýþ olup da, mirasçýlarýn imzalarý noterce onaylanmamýþ ise tüm mirasçýlarýn; imzalarýn bir kýsmý onaylanmýþ ise imzalarý onaylanmamýþ olanlarýn baþvurularý gerekir.
 
 Miras iþtirak halinde mülkiyet olarak mirasçýlara intikal eder. Ýþte, iþtirak halini ortadan kaldýran sebeplerden biri de taksimdir. Ortaklar böylece müþterek mülkiyete geçmeden müstakil mülkiyete geçerler.

Mirasýn taksimi; noter tarafýndan yapýlabileceði gibi, adi yazýlý olarak mirasçýlar arasýnda da yapýlabilir.

Bunlarla beraber, bir mülkiyet nakli söz konusu olduðu için, tapu sicil müdürlüðü de miras taksim sözleþmesini resmi senet þeklinde düzenleyebilir. Miras payý temlikine iliþkin sözleþmeler gibi miras taksimi sözleþmelerinin de terekeye dahil bütün taþýnmaz mallarý kapsamasý gerekmez.

Miras taksiminde iþtirakçilerden tümünün gayrimenkul veya hisse almasý þart deðildir. Mirasa dahil menkul mallar veya haklar da alýnarak taksim yapýlabilir. Ancak tapu sicil müdürlüklerince yapýlacak miras taksim iþleminde düzenlenecek resmi senetlerde sadece taþýnmaz mallar tabi tutulur.

Miras taksimi noterce yapýlmýþ ise sözleþmenin tapu sicil müdürlüðüne ibrazý zorunludur. Bu sözleþmenin tescil istemini de içermesi ve tescil iþlemini kimin (veya taþýnmaz kime isabet ettiyse o paydaþýn) yaptýrabileceðinin sözleþmede açýklanmýþ olmasý gerekir. Aksi halde, tüm mirasçýlarýn bu sözleþmeyle beraber tapu sicil müdürlüðüne gelerek tescil isteminde bulunmalarý zaruri olacaktýr.

MÜTEMMÝM CÜZ

Gayrýmenkul mülkiyeti, taþýnmazýn ayrýlmaz parçalarý (mütemmim cüz) tabii semereleri ve üzerine daha sonradan eklenen þeyleri (teferruat) de kapsar. Mütemmim cüz, mahalli örfe göre bir þeyin esaslý  bir unsurunu teþkil eden, o þey telef veya tahrip yahut taðyir edilmedikçe ondan ayrýlmasý kabil olmayan cüzileridir. Taþýnmazýn altýnda veya üstünde yapýlan inþaat gayrýmenkulün mütemmim cüzileri sayýlýr.

NAZIM ÝMAR PLANI

Varsa bölge veya çevre düzeni imar planlarýna uygun olarak çizilen hali hazýr haritalar üzerinde yine varsa kadastro durumu iþlenmiþ olarak çizilen ve arazi parçalarýnýn genel kullanýþ biçimlerini baþlýca bölge tiplerini bölgelerin gelecekteki nüfus yoðunluklarýný gerektiðinde yapý yoðunluðunu çesitli yerleþme alanlarýnýn geliþme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini ulaþým sistemlerini ve problemlerin  çözümü gibi hususlarý göstermek ve uygulama imar planlarýnýn hazýrlanmasýna esas teþkil etmek üzere düzenlenen detaylý bir raporla açýklanan ve raporu ile beraber bütün olan plandýr.

ORTAK YERLER

Kat irtifaký veya kat mülkiyeti kurulmuþ binalarda baðýmsýz bölümler dýþýnda kalýp, korunma ve ortaklaþa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerlere ortak yerler denir.

Ortak yerlerin konusu sözleþme ile belirlenmekle birlikte;

- Temeller ve ana duvarlar, baðýmsýz bölümleri ayýran ortak duvarlar, tavan ve tabanlar, avlular, genel giriþ kapýlarý, antreler, merdivenler, asansörler, sahanlýklar, koridorlar ve buralardaki genel tuvalet ve lavabolar, kapýcý daire veya odalarý, genel çamaþýrlýk ve çamaþýr kurutma yerleri, genel kömürlük ve ortak garajlar, elektrik, su ve havagazý saatlerinin korunmasýna mahsus olup baðýmsýz bölüm dýþýnda bulunan yuvalar ve kapalý kýsýmlar, kalorifer daireleri, kuyu ve sarnýçlar, yapýnýn genel su depolarý, sýðýnaklar,

- Her kat malikinin kendi bölümü dýþýndaki kanalizasyon tesisleri ve çöp kanallarý ile kalorifer, su, havagazý ve elektrik tesisleri, telefon, radyo ve televizyon için ortak, þebeke ve antenler; sýcak ve soðuk hava tesisleri,

- Çatýlar, bacalar, genel dam teraslarý, yaðmur oluklarý, yangýn emniyet merdivenleri.

Yukarýda sayýlanlarýn dýþýnda kalýp da, yine ortaklaþa kullanma, korunma veya faydalanma için zaruri olan diðer yerler ve þeyler Kat Mülkiyeti Kanunu gereðince her halde ortak yer sayýlýr.

PARSEL

Sýnýrlarý, yüzölçümü ve niteliði yeterli biçimde belli olan, kendi içinde kapanan bir sýnýrla çevrili yeryüzü parçasýdýr.

PARSELASYON

Ýmar parselleri oluþturmak amacýyla, parseller içerisinde yol, meydan, yeþil alan, park, otopark vb. kamu hizmetlerine ayrýlan yerlerden herhangi birini veya birkaçýný kapsayacak þekilde yapýlan taþýnmaz mallarý ayýrma iþlemidir.

PAFTA

Üzerinde parsellerin, adalarýn sýnýrlarý, numaralarý ve üzerindeki bina ile tesisleri gösteren harita tekniklerine uygun olarak çizilmiþ dökümanlardýr.

PAYLAÞMA

Ortak mülkiyet olarak bulundurulan birden fazla taþýnmaz malýn ortaklarý arasýnda pay edilmesidir. Paylaþma rýza-i  ve kaza-i olabilir.

RESMÝ SENET

Taþýnmaz mülkiyetinin veya mülkiyetten baþka ayni haklarýn kurulmasý ve devri için tapu sicil müdürlüðünde görevli bir memur tarafýndan düzenlenip, taraflar ve gerekiyorsa tanýklar tarafýndan imzalanan, müdürce imza ve mühür ile tasdik edilen resmi bir sözleþmedir.

SÜKNA HAKKI/OTURMA HAKKI

Bir evin tamamýnda veya bir kýsmýnda oturmak, ikamet etmek hakkýdýr.

ÞUFA HAKKI

Önalým, öncelikle alým hakký. Hakkýn iliþkin bulunduðu taþýnmaz malýn satýlmasý halinde onu diðer alýcýlara göre öncelikle satýn alma hakkýdýr. Kanuni þufa ve sözleþmeden doðan þufa hakký olmak üzere iki türü vardýr. Bir taþýnmazýn hissedarlarýnýn birbirlerine karþý kanuni þufa haklarý vardýr. Kanuni þufanýn tapu kütüðüne þerhi gerekmemekle birlikte sözleþmeden doðan þufanýn tapu kütüðüne þerhi zorunludur

TEFERRUAT (EKLENTÝ)

Bir baðýmsýz bölümün dýþýnda olup, doðrudan doðruya o bölüme tahsis edilmiþ olan yerlere Teferruat(Eklenti) denir. Teferruat, asýl þey malikinin anlaþýlabilen arzusuna veya yerel adetlere göre, iþletilmesi, korunmasý veya yarar saðlanmasý için asýl þeye sürekli olarak özgülenen ve kullanýlmasýnda birleþtirme, takma veya baþka bir biçimde asýl þeye baðlý kýlýnan taþýnýr maldýr. Kat irtifaký veya kat mülkiyeti kurulmuþ binalarda bir baðýmsýz bölümün dýþýnda olup, kömürlük, garaj, depo gibi doðrudan doðruya o bölüme tahsis edilmiþ olan yerlere eklenti denir.

TABÝÝ SEMERELER

Bir þeye malik olan kimse o þeyin tabii semerelerine de maliktir. Bir þeyin belli zamanlarda ürettiði ve örfün o þeyden tahsis amacýna göre alýnmasýný tecviz eylediði ürünler o þeyin tabii semereleridir. Örneðin aðaçlarýn meyvalarý.

TAPU HARÝTASI

Parsellerin geometrik þekillerini gösterir, belirli ölçekte çizilmiþ haritaya tapu haritasý denir. Kadastro paftasý da denmektedir. Ýmar, kamulaþtýrma haritalarý da tapuya tescil edilmekle tapu haritasý vasfýný kazanýr.

TAPU KÜTÜÐÜ

Tapu sicilini oluþturan ve taþýnmaz mallarýn üzerindeki ayni ve þahsi haklarý gösteren, köy veya mahalle esasýna göre tutulan defterlerden her birine tapu kütüðü denir.

TAPU PLANI

Kadastro paftasý, parsellerin geometrik þekillerini gösterir, belirli ölçekte çizilmiþ harita.

TAPU SÝCÝL MÜDÜRLÜÐÜ

Taþýnmaz mallara iliþkin akit ve tescil iþlemlerini yapmak ve tapu sicilini mevzuatýna göre tutmakla görevli her il ve ilçede kurulmuþ bulunan müdürlüklerdir.

TAPU SÝCÝLÝ

Taþýnmaz mal ile üzerindeki haklarýn durumlarýný göstermek üzere Devletin sorumluluðu altýnda tescil ve açýklýk ilkelerine göre tutulan sicildir.

TAPU TAHSÝSÝ BELGESÝ

Ýmar affý çalýþmalarý sonucunda tapu kütüðünün beyanlar sütununa kaydedilerek, gecekondu hak sahiplerine verilen ýslah imar planý yapýldýktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teþkil edecek olan belgedir.

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜÐÜ

Taþýnmaz mallara ait akitlerle her türlü tescil, kadastro, yenileme iþlerini mevzuatýna göre yapmak, tapu sicillerini, kadastrol topografik haritalarý düzenlemek, uygulamak ve yenilemek için genel bütçe içinde ayrý bütçeli bir kamu kurumudur.

TESCÝL

Tescil, tapu kütüðüne yazým demektir. Ayni ve þahsi haklara yönelik iþlemlerin gerekleri yerine getirildikten sonra tarih ve yevmiye numarasý ile kütüðe tescil edilir.

TAPU/TAPU SENEDÝ

Arazinin belirli bir parçasýnýn veya üzerine inþa edilmiþ baðýmsýz bölümün malikini gösteren, tapu sicil müdürlüðünce verilmiþ, aksi kanýtlanýncaya kadar geçerli resmi bir belgedir. Buna tapu senedi de denmektedir.

TAKRÝR

Malik veya hak sahibinin, düzenlenen resmi senet veya tescil istem belgesini tapu sicil müdürü huzurunda “okudum” yazarak imzalamasýna takrir denir.

TRAMPA

Trampa; taraflardan birinin, diðer tarafa bir veya birkaç þeyin teslim ve mülkiyetini geçirmeyi, diðer taraftan da ayný þekilde baþka bir veya birkaç þeyin teslim ve mülkiyetini geçirmeyi taahhüt etmesi karþýlýðýnda borçlandýðý bir sözleþmedir.

Trampa, bir malýn baþka bir malla deðiþtirilmesidir. Trampada deðiþtirilecek mallarýn deðerlerinin birbirine eþit olmasý þart deðildir.

Deðerler arasýnda eþitlik olmadýðý takdirde, aradaki fark bir miktar para ödenerek denklik saðlanabilir. Tapu sicil müdürlüðünün trampada deðerleri eþitlemek konusunda bir müdahale yetkisi yoktur. Deðerlerin eþit olmadýðýndan bahisle akdi yapmaktan kaçýnmasý da mümkün deðildir. Deðer eþitliði için  ödenecek bir bedel iþlem sýrasýnda peþin ödenmeyecekse, ileride ödenecekse bunun için kanuni ipotek tesis edilebilir.

Farklý il ve ilçelerde bulunan taþýnmaz mallarýn trampa yapýlmasý mümkündür. Bu halde trampa istemi taþýnmazlarýn bulunduðu il veya ilçelerden herhangi birinde yapýlabilir. Ýstemin yapýldýðý tapu sicil müdürlüðünce, diðer ilçe tapu sicil müdürlüðünden kayýt örneði ve yetki istenerek iþlem sonuçlandýrýlýr ve kendisinden yetki istenen müdürlüðe iþlemin hukuki dayanaðýný teþkil eden belgelerin ve resmi senedin tasdikli birer örneði bir yazý ekinde gönderilir. Bu yazýyý alan müdürlük tarafýndan yazý yevmiyeye alýnarak gerekli tescil iþlemi yapýlýr. 

TAKSÝM

Taksim, tapuda müþterek veya iþtirak halinde kayýtlý taþýnmaz mallardaki ortaklýðýn sona erdirilmesi amacýyla yapýlan  paylaþýlma iþlemidir.

Taksimde paylaþýlan taþýnmaz mallarýn deðerlerinin eþit olmasý þart deðildir.

Taþýnmaz mal adedi, paydaþ sayýsýna ve pay oranýna bölünmeye elveriþli ise aynen taksim yapýlabilir. Aynen taksimde her paydaþ bir veya birkaç taþýnmaz mal alýr. Eðer paydaþlar anlaþabiliyorlarsa, bir kýsým taþýnmaz veya bölünen parçalar üzerinde müþterek mülkiyet durumu sürdürülebilir.

Taþýnmaz sayýsý paydaþ sayýsýna denk gelmiyor veya hissedarlar arasýnda anlaþma saðlanamýyorsa bir taþýnmaz mal parçalara ayrýlarak (ifraz edilerek) taksim edilebilir. Buna ifrazen taksim denir.

Ayrý il ve ilçelerde bulunan taþýnmaz mallarýn da taksim edilmesi mümkündür. Bu halde taþýnmaz mallarýn bulunduðu her hangi bir tapu sicil müdürlüðüne baþvurarak iþlem yaptýrýlabilir.

Taksime katýlanlar arasýnda küçük veya kýsýtlý varsa bunlarýn iþlemlerini veli veya vasileri takip eder. Ancak veli veya vasi de taksimde taþýnmaz mal alýyorsa küçük veya kýsýtlý ile veli veya vasi arasýnda menfaat çatýþmasý olacaðýndan küçük veya kýsýtlýyý bu taksim iþleminde veli veya vasiye karþý temsil etmek üzere mahkemece kayyým tayini gerekir. Buna karþýn, küçük veya kýsýtlý ile veli veya vasi ayný parseli hissedar olarak alýyorlarsa menfaat çatýþmasý olmayacaðýndan kayyým tayinine gerek yoktur. 
TERKÝN

Tapu kütüðünde kayýtlý bir hakký sona erdirmek amacýyla üzerinin kýrmýzý mürekkepli kalemle çizilerek, terkin tarih ve yevmiye numarasýnýn yazýlmasý iþlemidir.

TEVHÝT (BÝRLEÞTÝRME)

Ayni mal sahibine veya sahiplerine ait birden fazla taþýnmazýn yeni bir numara altýnda birleþtirme iþlemidir.

Tevhit, tapu kütüðünde kayýtlý birden fazla taþýnmazýn birleþtirilerek, bir parsel haline getirilmesidir. Ýmar uygulamasý , taþýnmazýn deðerinin arttýrýlmasý, inþaat yapýmýna uygun hale getirme, tarýmsal amaçlar gibi çeþitli nedenlere dayalý olarak yapýlmaktadýr.

Ayný veya farklý kiþilere ait taþýnmazlarýn tevhidi mümkündür. Tevhid edilecek taþýnmazlarýn birleþebilir yani birbirlerine bitiþik olmasý gerekir. Birleþecek taþýnmazlar üzerinde tasarrufu kýsýtlayýcý haklarýn bulunmasý halinde (ipotek,irtifak hakký haciz vb.) hak sahiplerini iþleme rýza göstermeleri gerekir.

UYGULAMA ÝMAR PLANI

Tasdikli hali hazýr haritalar üzerine varsa kadastrol durumu iþlenmiþ olarak nazým imar planý esaslarýna göre çizilen ve çeþitli bölgelerin yapý adalarýný bunlarýn yoðunluk ve düzenini, yollarý ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarýna esas olacak uygulama etaplarýný ve diðer bilgileri ayrýntýlarý ile gösteren plandýr.

ÜST HAKKI

Bir kimseye baþkasýna ait arazinin altýnda veya üstünde bir yapý inþa etme veya mevcut yapýnýn maliki olma yetkisini veren bir irtifak hakkýdýr.

VEFA HAKKI

Satanýn, sattýðý taþýnmaz malý müþteriden geri satýn alma hakkýný saklý tutmasýdýr. Vefa hakký tapu kütüðüne þerh edilir.

YEVMÝYE

Tapu siciliyle ilgili olarak tapu sicil müdürlüðünde yapýlan her iþlem ile red edilen istemlerin tarih ve sýra numarasýna göre kaydedildiði deftere yevmiye defteri; bu defterden alýnarak tapu kütüðünde yapýlan tescil veya terkinin yanýnda belirtilen tarih ve numaraya da, yevmiye tarihi ve numarasý denir.

YOLA TERK

Ýmar planlarýnýn uygulanýþý sýrasýnda taþýnmaz mal maliklerince bedelli veya bedelsiz olarak imar planýna uygun biçimde taþýnmazýn tamamýnýn veya bir kýsmýnýn kamu yararýna (yola, yeþil alana, parka) terk edilmesi iþlemidir.

YÖNETÝM PLANI

Kat mülkiyeti kurulmuþ apartman ve sitelerde bina veya sitenin nasýl yönetileceðini, kat maliklerinin hak, borç ve sorumluluklarýný düzenleyen ve tüm kat maliklerince imzalý olan bir belgedir. Kat maliklerinin tümünün beþte dördünün kararý ile deðiþtirilebilir.

YEVMÝYE NUMARASI

Tapu siciliyle ilgili olarak tapu sicil müdürlüðünde yapýlan her iþlem ile red edilen istemlerin tarih ve sýra numarasýna göre kaydedildiði deftere yevmiye defteri; bu defterden alýnarak tapu kütüðünde yapýlan tescil veya terkinin yanýnda belirtilen tarih ve numaraya da, yevmiye tarihi ve numarasý denir.